Ferdynand Ruszczyc, Obłok, 1902
Obłok jest z pewnością jednym z arcydzieł malarstwa polskiego, ale też świadectwem tego, że polskie malarstwo czasami wyprzedzało malarstwo europejskie pod względem nowatorstwa formy. Woda, która wcześniej pojawiała się w obrazach Ruszczyca jako morze czy rzeka tu jest obecna w formie chmury. Fascynowało niemal zawsze zestawienie jasnego obłoku z ciemną grupą drzew na granicy między niebem i ziemią. Symboliczny ładunek takiego zestawienia dwóch odmiennych a tak bliskich sobie form jest bardzo duży. Dziś nie zdajemy sobie zupełnie sprawy z tego jak dużą odwagą było pokazanie publicznie tego rodzaju dzieła, które wyprzedzało o wiele lat sztukę abstrakcyjną. Trudno się dziwić, że spotkał się z odrzuceniem krytyków. Tadeusz Jaroszyński, ciekawy skądinąd krytyk, pisał:
…doprawdy trudno jest zrozumieć, co znamienity artysta chciał przez ten utwór wyrazić, gdyż nieciekawy on jest jako kompozycja, nieprzyjemny w liniach, nieładny jako zestawienie plam barwnych i nie zajmujący pod względem nastroju, wystawia zaś okrągły , biały, a ciężki obłok na tle granatowego nieba i ciemna czubatą masę, niby jakiejś skały, wieńczący zielony pagórek…